Kolekcjonowanie oznak i odznaczeń związanych ze strażą pożarną jest powszechne na całym świecie. W Polsce jest to hobby mniej popularne niż w Słowacji. Przypuszczam, że wynika to z większej liczby pamiątek związanych z wojskiem. W Słowacji ochotnicze straże pożarne są dobrze osadzone w lokalnych strukturach i przez to mogą być także ciekawym tematem dla regionalistów.
W podstawowym katalogu J. Marcinko, A. Jiroušek “Slovenské rady, vyznamenania, čestné odznaky“, Koszyce 2002 autorzy wyróżniają kilka grup pamiątek związanych z ochotniczymi strażami pożarnymi w Słowacji. Dwie z nich to krzyże i gwiazdy pamiątkowe. Przyznam, że podał ten wydaje mi się nieco sztuczny ponieważ odnosi się wyłącznie do formy graficznej, która nawet w obrębie poszczególnych kategorii nie jest do końca jednolita. Do mnie bardziej przemawiają podziały funkcjonalne, a zarówno krzyże jak i gwiazdy były nadawane członkom poszczególnych OSP z okazji rocznic ich istnienia.
Jednym z przykładów tego typu odznaczeń jest gwiazda OSP w Kunešovie, wykonana z okazji 50. lecia tej jednostki, a więc w 1936 roku. Od pozostałych gwiazd różni się tym, że napis na centralnym medalionie, okalającym wizerunek św. Floriana, został wykonany w języku niemieckim, a nie słowackim. Brzmi następująco: FREIW. FEUERWEHR KUNEŠOV. Najprawdopodobniej wynika to z faktu, że w Kunešovie była duża mniejszość Niemiecka. Co ciekawe, pomimo obcego napisu, wstążka na której zawieszona jest gwiazda, prezentuje barwy narodowe Słowacji.
Ciekawostkę stanowi fakt, że w trakcie drugiej wojny światowej, wśród niemieckiej mniejszości narodowej v Kunešovie zawiązała się grupa oporu antyfaszystowskiego. Wieś udzielała także pomocy partyzantom Słowackiego Powstania Narodowego, za co Niemcy w końcu wojny doszczętnie ją spalili. Kiedy w 1945 na mocy dekretów Beneša z terenu Czechosłowacji wysiedlono przymusowo 3 miliony Niemców, niewielkiej części mieszkańców Kunešova udało się uniknąć tego losu, właśnie ze względu na pomoc, jaką udzielili partyzantom. Reszta została wysiedlona do Austrii i Niemiec, skąd przybył do mnie prezentowany na zdjęciu egzemplarz gwiazdy.
Gwiazda, podobnie jak pozostałe krzyże i gwiazdy pamiątkowe Słowackich OSP, została wykonana w mennicy w Kremnicy, która oddalona jest od Kunešova o zaledwie 11 kilometrów. Być może bliskie związki członków tej lokalnej OSP z Kreminicą pozwoliły na wykonanie stosunkowo bogatego i atrakcyjnego projektu odznaki.