Skip to content
  • kolekcjonowanie
    • o kolekcjonowaniu
    • aktualności
    • książki
    • blogi
  • pamiątki
    • ordery i odznaczenia
    • odznaki i oznaki
    • medale
    • dokumenty
    • pozostałe
  • Słowacja
    • Kežmarok
    • Polska – Słowacja
    • XIX wiek
  • o stronie
skelnik.pl

pamiątki

historia ukryta w przedmiotach

XIX wiek

Published 27 November 2016

Barwa robi różnicę

medalik pamiątkowy Imre TököliegoNa początku marca opisywałem medalik pamiątkowy z podobizną Imre Tököliego. Zawieszony był na dwubarwnej niebiesko-czerwonej wstążce. Wtedy nie przywiązałem do tego większego znaczenia. Wczoraj w węgierskim antykwariacie Darabanth zakończyła się aukcja podobnego medaliku. Na podstawie zdjęć trudno określić, czy był wykonany z innego stopu metali niż poprzedni medalik. Co jednak różni je bez wątpienia, to wstążka na jakiej zawieszony jest drugi medali. Składa się ona odpowiednio z barwy czerwonej, białej i zielonej. Bez trudu można zidentyfikować je jako kolory flagi węgierskiej, symbolizujące siłę, wiarę i nadzieję. Na zdjęciu obok łatwo zauważyć, że wstążeczka była niewielka i raczej pełniła funkcję ozdoby niż praktycznego elementu pozwalającego na mocowanie medalika. Dlatego można przypuszczać, że medalik mocowany był na ubraniu na za pomocą jakiejś dodatkowe szpilki, która nie zachowała się do dnia dzisiejszego.

Bardziej zagadkowe wydają się kolory pierwszej wstążki. Można jednak przypuszczać, że odnoszą się one do herbu Kieżmarku. Prawo do jego używania miasto otrzymało w 1463 roku. Chociaż według Wikipedii wygląd herbu nie zmienił się od tego czasu łatwo zauważyć, że do końca tak nie jest. Po prawej stronie widać wizerunek herbu przedstawiony na dokumencie udzielającym miastu prawo używania herbu. Widoczne na nim elementy barwy czarnej, na późniejszych wyobrażeniach herbu mają już barwę białą. Jak sądzę nie jest to różnica przypadkowa. Anioł widoczny na pierwszym herbie posiada białą szatę co oznacza, że nie było przeszkód do użycia tego koloru także na herbie.

herb KieżmarkuWracając jednak do wstążki omawianego medaliku trzeba się odnieść do wyobrażenia herbu z 1906 roku. W tamtym czasie elementy czarne były już białe. Jeśli pominąć właśnie tą barwę i barwę złotą (która widoczna jest na koronie, detalach mieczy i w centrum kwiatu), to pozostają tylko kolory niebieski i czerwony. Dokładnie takie jak na wstążce pierwszego z opisywanych medalików.

Można więc przyjąć, że osoba która nosiła pierwszy medalik traktowała go oraz związane z nim wydarzenia sprowadzenia zwłok Imre Tököliego, jako wydarzenie związane ściśle z historią miasta. W drugim przypadku można mówić o manifestacji węgierskich uczuć narodowych. Tym samym okazuje się, że nawet kolor wstążki na jakiej zawieszony jest medalik ma znaczenie. Warto na to zwracać uwagę przy ocenie różnych pamiątek historycznych, ponieważ może nam to podpowiedzieć ciekawe informacje na ich temat. W tym przypadku jest to o tyle ciekawa informacja, że wcześniej nie wiedziałem jakie są tradycyjne barwy Kieżmarku. Informacji takiej nie znalazłem także teraz, kiedy szukałem jej w internecie.

Published 3 March 2016

medalik pamiątkowy Imre Tököliego

Imre Thokoly (1)Imre Thokoly (2)Imre Tököli był węgierskim magnatem, który urodził się w 1657 roku w Kieżmarku. Zasłynął tym, że przewodził powstaniu antyhabsburskiemu w latach 1678-1686. Jako sprzymierzeniec i wasal Imperium Osmańskiego przyjął tytuł króla Górnych Węgier, a więc ziem obejmujących dzisiejszą wschodnią i środkową Słowację. Brał udział w oblężeniu Wiednia w 1683 roku. Kiedy wyczuł, że próba zdobycia miasta nie zakończy się sukcesem, próbował za pośrednictwem króla Jana III Sobieskiego negocjować warunki przejścia swojej armii na stronę austriacką. Jako zasadniczy warunek stawiał przyznanie praw religijnych protestantom. Na marginesie można wspomnieć, że część korespondencji jaką kierował Tököli do Sobieskiego oferowana była kilka lat temu przez jeden z Austriackich antykwariatów.

Cesarz Leopold propozycji nie przyjął, co zmusiło Tököliego do wznowienia walk z Habsburgami. Po raz drugi obrócił się na Turków. Ci jednak stracili do niego zaufanie i osadzili go w więzieniu w Edirne. Po roku niewoli otrzymał szansę rehabilitacji i w 1686 roku wyruszył na czele niewielkiej armii do Transylwanii. Jego misja zakończyła się niepowodzeniem i po raz drugi został uwięziony. W 1690 roku po raz kolejny stanął na czele wojska mającego zdobyć Transylwanię dla Imperium Osmańskiego. W 1700 roku osiadł w Galacie, która jest obecnie dzielnicą Stambułu. Zmarł pięć lat później w Izmit i tam został pochowany.

W XIX wieku pamięć o Imre Tökölim była żywa wśród Węgrów, którzy brali go za przykład walki o niezależność od monarchii Habsburskiej. Dlatego w 1906 roku doszło do przeniesienia jego zwłok do rodzinnego miasta Kieżmarku. Uroczystości związane z organizacją pochówku stały się okazją do manifestacji patriotyzmu węgierskiego. Z tej okazji wybito między innymi prezentowany medalik pamiątkowy. Imre Tököli spoczął w osobnej krypcie kościoła ewangelickiego. Katafalk z trumną znajduje się tam do dzisiaj.

Search for:

Najnowsze wpisy

  • Dyplom medalu za stłumienie powstania styczniowego
  • Medal w podziękowaniu za ostatnią dekadę XVIII wieku
  • Setny numer Przeglądu Numizmatycznego
  • Kurs unitarny Szkoły Podchorążych Piechoty
  • Przywilej lokacyjny Mariensztatu

Najnowsze komentarze

  • Setny numer Przeglądu Numizmatycznego – skelnik.pl on Postanowienie noworoczne
  • Medal Wzrostowi Rękodzieł plagiatem? – skelnik.pl on falsyfikat medalu Wzrostowi Rękodzieł 1821
  • Slawek on Lista odznaczonych znakiem pancernym
  • Odznaka pamiątkowa 12 Kompanii Geograficznej – skelnik.pl on Odznaka honorowa Oficerskiej Szkoły Mierniczej
  • Jakub on O modzie na Virtuti Militari i Krzyż Walecznych

Archiwum wpisów

  • April 2018 (3)
  • March 2018 (5)
  • February 2018 (5)
  • January 2018 (5)
  • December 2017 (4)
  • November 2017 (5)
  • October 2017 (6)
  • September 2017 (7)
  • August 2017 (4)
  • July 2017 (3)
  • June 2017 (10)
  • May 2017 (1)
  • April 2017 (1)
  • February 2017 (1)
  • January 2017 (4)
  • December 2016 (7)
  • November 2016 (4)
  • October 2016 (1)
  • September 2016 (2)
  • August 2016 (1)
  • July 2016 (7)
  • May 2016 (6)
  • April 2016 (7)
  • March 2016 (12)
Copyright © 2018 Julian M. Skelnik. All rights reserved.