Za dużo było ostatnio recenzji, a za mało konkretów. Dlatego postanowiłem się nieco podciągnąć z wpisami prezentującymi ciekawe pamiątki. Jednym z takich obiektów była oferowana ostatnio pieczęć Komisji Likwidacyjnej Pretensji do Skarbu Jego Królewskiej Mości. Patrząc na nią nie trudno się domyślić, że chodziło o króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Wskazuje na to jednoznacznie umieszczona w centralnej części kompozycja, na którą składają się herby Korony, Litwy oraz herb Ciołek, czyli właśnie herb Stanisława Augusta Poniatowskiego. Jak powszechnie wiadomo, nie był on najoszczędniejszym królem i nie raz borykał się z problemami zadłużenia. Przed objęciem korony zdarzyło mu się nawet trafić za długi do paryskiego więzienia, skąd wykupiła go madame de Geoffrin. W trakcie panowania problem szczupłych finansów pojawia się regularnie w jego korespondencji. Ostatecznie po abdykacji króla jego wierzyciele nabrali wątpliwości czy uda im się zaspokoić własne roszczenia. Szczęśliwie na mocy konwencji z 15 stycznia 1797 roku odpowiedzialność za długi króla i Rzeczpospolitej przyjęły na siebie w odpowiednich proporcjach Prusy, Rosja i Austria. Oczywiście państwa te nie były skłonne płacić za wszystkie długi, a jedynie za te powstałe przed data rozbioru, czyli 24 października 1795 roku.
Przyjęcie na siebie odpowiedzialności za prywatne długi króla wynikało z faktu, że był on uosobieniem państwa i większość jego prywatnych wydatków bezpośrednio lub pośrednio służyła celom publicznym. Oczywiście wśród wierzycieli znajdowały się osoby, które ze sprawami publicznymi nie miały wiele do czynienia. Była wśród nich między innymi królewska kochanka. Łącznie wobec Stanisława Augusta Poniatowskiego zgłoszono roszczenia na kwotę ponad pół miliona dukatów. Z drugiej strony do komisji zgłosił się także król ze swoimi pretensjami do zwrotu pieniędzy przeznaczonych na cele publiczne. Oczekiwał zapłaty na poziomie blisko ćwierć miliona złotych. Ostatecznie Komisja nie przyznała mu ani złotówki. Osoby zainteresowane szczegółami działalności Komisji odsyłam do artykułu dr Józefa Siemieńskiego i dr Józefa Stojanowskiego pod tytułem Aktualność długów Stanisława Augusta, opublikowanego w “Przeglądzie Historycznym” nr 24 z 1924 roku.
Oficjalna nazwa komisji brzmiała: Komisja wspólna najjaśniejszych trzech dworów do uregulowania długów Najjaśniejszego Króla Imci Stanisława Augusta i bywszej Rzeczypospolitej Polskiej. Łatwo zauważyć istotną różnicę w nazwie. Może ona wynikać z trudności zapisania tak długiej formuły na stosunkowo niewielkim tłoku pieczętnym. Z drugiej strony w takich przypadkach zawsze trzeba być ostrożnym, ponieważ z przedstawionej fotografii nie da się potwierdzić autentyczności pieczęci, a nazwy Komisji w brzmieniu przywołanym na pieczęci nie znalazłem w literaturze. Komisja rozpoczęła badać roszczenia w połowie października 1798 roku, a prace zakończyła stosunkowo szybko, ponieważ już w połowie kwietnia następnego roku. Jak pieczęć trafiła do Francji? Tego nie wiem. W każdym razie oferowana była w większym zestawie tłoków pieczętnych i sprzedana razem z nimi za kilkanaście tysięcy złotych.