Trafiłem ostatnio na bardzo ciekawą wzmiankę w Kurierze Litewskim nr 148 z 16 grudnia 1825 roku. Było to zaproszenie do otwartego konkursu, ogłoszonego przez widocznego po lewej stronie prof. Wacława Pelikana, pełniącego obowiązki rektora Cesarskiego Uniwersytetu Wileńskiego. Przedmiotem konkursu było sporządzenie pracy pisemnej w języku rosyjskim, polskim, łacińskim, francuskim, niemieckim, angielskim lub włoskim. Praca mogła być ilustrowana lub opatrzona wykresami. Prace składano po ich uprzedniej anonimizacji. Oznaczało to, że każdą z prac należało opatrzyć dewizą. Analogiczna dewiza miała się znaleźć na zapieczętowanej kopercie, w której znajdowało się nazwisko autora. Taki komplet należało złożyć w biurze rektora Uniwersytetu. W konkursie nie mogli brać udziału profesorowie Rady Kolegialnej Uniwersytetu Wileńskiego, ponieważ jednocześnie mieli oni być jurorami konkursu. Praca zwycięzcy konkursu stawały się własnością Uniwersytetu i miały być ogłoszone drukiem. Możliwość taką przewidywano także w stosunku do innych prac, o ile autorzy by sobie tego życzyli. Jednak najważniejszą nagrodą dla pierwszego z proponowanych tematów było “rubli srebrnych trzysta lub tejże wartości medal“, a w przypadku drugiego z proponowanych tematów było “rubli dwieście lub tejże wartości medal“. Na napisanie prac wyznaczono sporo czasu, ponieważ może je było dostarczyć aż do 1 stycznia 1827 roku.
Pierwszym zadaniem było podanie środków przejścia z dawnego do nowego sposobu gospodarowania, przez co należało rozumieć zmianę uprawy (zboża). Należało uwzględnić to, żeby przy przejściu tym uprawa zboża miała ponieść jak najmniejszy uszczerbek. Na koniec miały być obliczone wszystkie koszty połączone z nowo wprowadzaną odmianą i wyliczeniem potencjalnych zysków. Całość miała być poparta doświadczeniem i praktyką. Drugim zadaniem było odpowiedzieć na pytanie: Jaki jest najważniejszy, najtańszy i najkrótszy, a przy tym stosowny do środków znajdujących się w kraju, sposób wyrabiania i bielenia lnu, konopi i płótna, w którym by się jednak nie nadwyrężała, ani moc, ani trwałość.
Jaki był wynik konkursu? Tego niestety nie udało mi się ustalić. Pomimo, iż wyniki konkursu miały być ogłoszone w prasie, nie udało mi się takiej wzmianki odnaleźć. Może to oznaczać, że słabo szukałem albo konkurs nie został rozstrzygnięty. W konsekwencji nie udało mi się także ustalić jak mógłby wyglądać hipotetyczny medal nagrodowy wręczany za najlepszą rozprawę, napisaną na któryś z tematów konkursowych. Czy miał to być jeden medal bity na krążkach różnej grubości, których wartość odpowiadałaby odpowiednio 300 lub 200 rublom? Czy może miały to być dwa różne medale? Jeśli tak, to czy medal taki funkcjonuje dziś w obrocie antykwarycznym lub którymś z muzeów; czy też wobec braku zwycięzcy nie przystąpiono nawet do jego projektowania? Być może ktoś z czytelników będzie znał odpowiedź.